Nguy cơ và cách phòng ngừa bệnh huyết khối tĩnh mạch sâu

Huyết khối tĩnh mạch sâu (thuật ngữ viết tắt khoa học: DVT) là một chứng bệnh có liên quan đến tình trạng máu đóng cục trong các tĩnh mạch nằm sâu bên trong cơ thể, thường gặp nhất là các tĩnh mạch ở chân. Đây là tình trạng tắc nghẽn một tĩnh mạch do cục máu đông được vận chuyển trong dòng máu từ một nơi khác đến. Huyết khối tĩnh mạch sâu xảy ra khi cục máu đông được hình thành và làm tắc tĩnh mạch chi dưới hay tĩnh mạch chậu. Khi cục máu đông bị bóc tách ra khỏi thành mạch, nó có thể dẫn đến thuyên tắc phổi, gây tử vong.

Các nghiên cứu dịch tễ học ở Mỹ cho thấy thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch gây tử vong hàng năm nhiều hơn bệnh AIDS, ung thư vú và tai nạn giao thông cộng lại. Ở Bắc Mỹ và châu Âu, cứ 100.000 người thì có 160 trường hợp huyết khối tĩnh mạch sâu và 50 trường hợp thuyên tắc phổi được chẩn đoán qua tử thiết. Tại Việt Nam tỷ lệ huyết khối tĩnh mạch sâu không hiếm gặp, một kết quả nghiên cứu cho thấy có 22% bệnh nhân được phát hiện có huyết khối tĩnh mạch sâu bằng siêu âm Doppler dù họ không có triệu chứng gì của bệnh.

Vậy liệu bạn có nguy cơ là nạn nhân của huyết khối tĩnh mạch sâu, và làm cách nào để chúng ta có thể phòng ngừa căn bệnh khó phát hiện nhưng tiềm tàng nguy hiểm này?

Số người tử vong vì huyết khối tĩnh mạch sâu hàng năm nhiều hơn bệnh AIDS, ung thư vú và tai nạn giao thông cộng lại.

Những ai có nguy cơ mắc huyết khối tĩnh mạch sâu?

- Người bị ung thư

- Những người từng làm phẫu thuật

- Người đang trong thời gian hồi sức trên giường bệnh

- Người già

- Người hút thuốc lá

- Người thường xuyên du lịch xa

- Người quá cân béo phì

Huyết khối tĩnh mạch sâu đối với phụ nữ mang thai

Phụ nữ mang thai có nguy cơ mắc chứng huyết khối tĩnh mạch sâu trong suốt thời gian mang thai và 4 đến 6 tuần sau khi sinh. Lý do bởi lượng estrogen trong máu tăng cao dẫn đến dễ hình thành cục máu đông. Áp lực của việc giãn nở tử cung cũng có thể gây ra chậm lưu thông máu trong tĩnh mạch. Rối loạn lưu thông máu thậm chí có thể là nguyên nhân đẩy nguy cơ lên cao hơn nữa.

Huyết khối tĩnh mạch sâu đối với việc tác động lên quá trình sản xuất hooc môn (uống thuốc ngừa thai)

Cũng giống như thai phụ, việc kiểm soát quá trình sản sinh hooc môn và liệu pháp hooc mon sau khi mãn kinh làm thay đổi thành phần hóa học của máu và có thể tạo ra nguy cơ huyết khối tĩnh mạch sâu, ngay cả đối với phụ nữ không mắc chứng rối loạn lưu thông máu.

Huyết khối tĩnh mạch sâu đối với người hay đi du lịch

Đi du lịch tới những vùng đất xa xôi chắc chắn là một điều hết sức thú vị. Tuy nhiên việc bị gắn chặt vào một chiếc ghế trong một thời gian dài trên những chuyến bay quốc tế thì không hề thích thú chút nào. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những chuyến đi dài hơn 4 tiếng có thể tăng gấp đôi nguy cơ huyết khối tĩnh mạch sâu, bao gồm cả việc di chuyển bằng máy bay, ô tô, tàu hỏa hoặc xe buýt. Việc bất động trong những không gian tù túng có thể gây chậm lưu thông máu.

Việc bất động trong những không gian tù túng có thể gây chậm lưu thông máu, tăng nguy cơ huyết khối tĩnh mạch sâu.

Phòng ngừa chứng Huyết khối tĩnh mạch sâu

Tập thể dục

Hoạt động thúc đẩy máu lưu thông, ngăn ngừa việc hình thành cục máu đông. Luyện tập thể dục thể thao cho phần thân dưới sẽ giúp ngăn ngừa huyết khối tĩnh mạch sâu. Khi bạn không hoạt động, ví dụ khi bạn phải ngồi tại bàn làm việc, hãy di chuyển tư thế chân, duỗi chân. Nếu có thể , hãy đứng dậy và đi bộ quanh phòng một chút. Tập thể dục thường xuyên còn giúp bạn tránh được nguy cơ béo phì, cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến huyết khối tĩnh mạch sâu.

Một số mẹo nhỏ cho người hay đi du lịch xa

Khi bạn phải ngồi trên phương tiện di chuyển lâu hơn 4 tiếng, tránh mặc quần áo chật và uống thật nhiều nước. Đứng dậy và đi dạo sau mỗi 2 hoặc 3 tiếng. Nếu bạn phải ngồi im tại chỗ ngồi, cố gắng tìm cách để cho chân hoạt động. Bạn có thể căng cơ và thả lỏng cơ chân, hoặc nâng lên hạ xuống gót chân trong khi ngón chân vẫn đặt xuống đất. Và đừng quên đi bộ dạo quanh thật nhiều sau khi bạn đã tới nơi. 

Theo Sức Khỏe Đời Sống